Postępowanie upadłościowe to procedura regulująca skutki ogłoszenia upadłości oraz zasady wspólnego dochodzenia roszczeń wierzycieli od niewypłacalnych dłużników. Wszelkie zasady dotyczące postępowania upadłościowego są przedstawione w ustawie z dnia 28 lutego 2003r. – Prawo upadłościowe oraz w ustawie z dnia 30 sierpnia 2019r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw. Decyzja o ogłoszeniu upadłości wiąże się z utratą kontrahentów, kontroli nad organizacją oraz na spadku wartości przedsiębiorstwa. Wynika ona z utraty płynności finansowej i przewyższaniu wartości zobowiązań przedsiębiorstwa nad jego majątkiem przez co najmniej rok.

Podstawową zasadą prowadzenia postępowania upadłościowego jest zaspokojenie roszczeń wierzycieli w jak najwyższym stopniu oraz zachowanie przedsiębiorstwa dłużnika, jeżeli będzie taka możliwość. Celem postępowania jest także kształtowanie postawy ,,rzetelnego przedsiębiorcy” oraz zapobieganie kolejnym upadłościom. Zaspokojenie wierzycieli kosztem niewypłacalnego dłużnika wiąże się także z poprawą (,,uzdrowieniem”) sytuacji zadłużonego przedsiębiorstwa.

 

Rodzaje postępowań upadłościowych:

POSTĘPOWANIE UPADŁOŚCIOWE Z MOŻLIWOŚCIĄ ZAWARCIA UKŁADU

• Opcja zawarcia układu jest wykorzystywana w sytuacji, kiedy wierzyciele nie chcą doprowadzić do likwidacji majątku upadłego, gdyż jego dalsze funkcjonowanie warunkuje możliwość zaspokojenia części bądź całości ich wierzytelności. Masą upadłości zarządza co do zasady upadły pod nadzorem nadzorcy sądowego. Procedura przy tego rodzaju postępowaniu sądowym polega na tym, iż upadły, wierzyciel  lub nadzorca sądowy zgłaszają propozycje układowe w określonym czasie, w którym określają sposób restrukturyzacji zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości. Może ona polegać na przykład na zmniejszeniu sumy długów, rozłożeniu ich na raty lub odroczeniu płatności. Następnie wierzyciele uwzględnieni na liście wierzytelności głosują nad układem, który jest potem zatwierdzany przez sąd w drodze postanowienia. Jeżeli układ zostanie zrealizowany, sąd również  zatwierdza ten fakt postanowieniem, a następnie upadły odzyskuje prawo do dysponowania majątkiem. 

POSTĘPOWANIE UPADŁOŚCIOWE OBEJMUJĄCE LIKWIDACJĘ MAJĄTKU UPADŁEGO

• Likwidacja majątku upadłego polega na zbyciu majątku upadłego wchodzącego w skład masy upadłości, a następnie zaspokojeniu wierzycielu z uzyskanych funduszy. Upadły nie ma wtedy prawa zarządu i dysponowania swoim majątkiem. Wtedy to syndyk dokonuje likwidacji przez sprzedaż składników w postaci przedsiębiorstwa, ruchomości lub nieruchomości, przez wykonanie (ewentualnie zbycie) innych praw wchodzących w skład masy upadłości i ściągnięcie wierzytelności od dłużników upadłego. Uzyskane fundusze są dzielone między wierzycieli dłużnika na podstawie planu podziału. Jeżeli wszystkie czynności będą dokonane, sąd upadłościowy stwierdza zakończenie postępowania upadłościowego, a następnie upadły odzyskuje prawo dysponowania majątkiem.

Likwidacja masy upadłości dokonuje się przez sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego, sprzedaż nieruchomości i ruchomości, ściągnięcie wierzytelności od dłużników upadłego, a także wykonanie innych jego praw majątkowych wchodzących w skład masy upadłości albo ich zbycie.

 

Czy każdy może ogłosić upadłość?

Zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego, ogłoszenie upadłości jest możliwe tylko przez podmiot, który posiada zdolność upadłościową. Takimi podmiotami są przedsiębiorcy, czyli osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające zdolności prawnej (którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną). Wyjątkiem od reguły jest brak zdolności upadłościowej osoby fizycznej prowadzącej gospodarstwo rolne. Ustawa precyzuje katalog podmiotów posiadających zdolność upadłościową.

Wniosek o ogłoszenie upadłości składa w wydziale gospodarczym sądu rejonowego właściwego dla miejsca prowadzenia działalności. Dłużnik ma obowiązek złożyć wniosek w ciągu 14 dni od powstania podstawy do ogłoszenia upadłości. Co więcej  – taki wniosek może być złożony nie tylko przez dłużnika, ale także przez wierzycieli. 

Sąd może ogłosić upadłość z możliwością zawarcia układu, jeżeli wystąpi prawdopodobieństwo, że w drodze układu wierzyciele zostaną zaspokojeni w wyższym stopniu niż  poprzez postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku dłużnika. W przeciwnym wypadku sąd ogłasza upadłość obejmującą likwidację majątku dłużnika.

W sytuacji, kiedy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, sąd oddala wniosek. Dzieje się tak również wtedy, gdy majątek dłużnika jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską.

Dodatkowo sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości kiedy opóźnienie w wykonaniu zobowiązań przez dłużnika nie przekracza trzech miesięcy i suma niewykonanych zobowiązań nie przekracza 10% wartości bilansowej przedsiębiorstwa.

 

Skutki ogłoszenia upadłości

• Z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. W skład masy wchodzi majątek upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz wszelkie należności nabyte w toku postępowania upadłościowego, np. środki od dłużników upadłego.

• Ogłoszenie upadłości prowadzi do ustania z mocy prawa wspólności ustawowej między małżonkami – majątek staje się masą upadłościową przy upadłości jednego z małżonków.

• Postanowienia umowy wliczające zmianę lub rozwiązanie stosunku prawnego w razie ogłoszenia upadłości są nieważne.

• W przypadku ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu upadły ma obowiązek przekazywać sędziemu-komisarzowi oraz nadzorcy wszelkie informacje dotyczące upadłego majątku. Zarząd masą upadłościową sprawuje upadły pod nadzorem nadzorcy sądowego albo zarządca. Przy takim rodzaju postępowania upadłościowego  ulegają zawieszeniu postępowania egzekucyjne i zabezpieczające prowadzone przeciwko upadłemu.

• W przypadku upadłości  przez likwidację majątku upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania i rozporządzania mieniem wchodzącym w skład masy upadłości. Upadły ma obowiązek wydać cały majątek oraz wszelkie dokumenty dotyczące prowadzenia działalności, majątku oraz rozliczeń. Dodatkowo musi udostępniać syndykowi oraz sędziemu-komisarzowi wszelkie informacje potrzebne do wyjaśnienia kwestii związanych z jego majątkiem. W upadłości likwidacyjnej ulegają zawieszeniu postępowania egzekucyjne wszczęte przeciwko upadłemu przed ogłoszeniem upadłości.

 

Postępowanie upadłościowe jest w rzeczywistości skomplikowanym kilkuprocesowym postępowaniem, w które angażuje się wiele podmiotów. Sam wybór korzystniejszego rodzaju postępowania upadłościowego zależy od indywidualnej sytuacji dłużnika, która nie jest łatwa w ocenie. Konieczność precyzyjności przy wypełnianiu dokumentów i pisaniu wniosków oraz dotrzymywaniu terminów wymaga wiedzy oraz rozeznania w tego typu postępowaniu. Z tego względu warto skorzystać z usług świadczonych przez specjalistów Kancelarii OxPublica, którzy ze względu na swoje doświadczenie sprawnie poprowadzą postępowanie upadłościowe w imieniu dłużnika. Więcej szczegółów tutaj: https://mbiuro.com/kancelaria-prawna/obsluga-firm-i-spolek/