Podatek VAT pojawia się za każdym razem, kiedy dokonamy zakupu, a widnieje na paragonie pod skrótem PTU. Obowiązek podatkowy powstaje w momencie wydania zakupionego towaru lub wykonania usługi. Podatek VAT jest podatkiem od wartości dodanej, który jest doliczany do każdej transakcji.
W krajach Unii Europejskiej podatek VAT różni się od siebie, stawka podstawowa waha się między 17, a 27%, nie może być mniejsza niż 15%.
Wyróżniamy trzy rodzaje stawek VAT:
– stawkę podstawowa;
– stawki obniżone;
– stawki specjalne.
Jakie są stawki VAT w Polsce?
Podstawową stawką podatku VAT w Polsce dla sprzedaży towarów i świadczenia usług jest stawka 23%.
Ustawa o VAT przewiduje kilka obniżonych stawek podatku:
- 8% – stawka obniżona, np. roboty budowlano-montażowe, remonty i roboty konserwacyjne związane z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, niektóre usługi gastronomiczne,
- 5% – stawka obniżona, np. produkty rolne, inwentarz żywy, książki i czasopisma specjalistyczne,
- 0% – stawka dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz eksportu towarów.
Jakie są możliwości odliczenia VAT?
Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług, każdy podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT. Możesz go odliczyć w rozliczeniu za okres, w którym otrzymasz fakturę lub w jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych – miesięcznym lub kwartalnym.
VAT możesz odliczyć jeżeli:
- jesteś zarejestrowanym podatnikiem VAT;
- posiadasz dokument uprawniający do odliczenia VAT- faktura;
- wydatek nie dotyczy towarów/usług, wobec ustawa ogranicza możliwość odliczenia VAT.
Zmiany wynikające ze split payment
Split payment – podzielona płatność, dotyczy podatku VAT i funkcjonuje na terenie kilku krajów. System płatności split payment odnosi się wyłącznie do transakcji pomiędzy przedsiębiorcami.
Polega na tym, że za zakupiony towar, bądź nabytą usługę, kupujący przelewa na zwykły rachunek sprzedawcy tylko kwotę netto, natomiast równowartość podatku od towarów i usług przekazuje na specjalne konto – rachunek VAT.
Gdzie rozliczyć podatek, gdy czynności związane z prowadzeniem działalności gospodarczej prowadzone są za granicą?
O miejscu opodatkowania decyduje kilka czynników:
- miejsce zamieszkania,
- siedziba firmy,
- długość pobytu osoby fizycznej w danym państwie.
Usługi świadczone przez przedsiębiorcę mającego siedzibę w Polsce na rzecz przedsiębiorcy mającego siedzibę za granicą, podlegają opodatkowaniu w państwie, w którym usługobiorca ma docelowo zarejestrowany biznes.
Usługi świadczone przez podatnika mającego siedzibę w Polsce, na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej z zagranicy, są opodatkowane w państwie, gdzie usługodawca ma siedzibę – w tym przypadku w Polsce.
Różnice przy sprzedaży dla firm i sprzedaży dla konsumentów
Za konsumenta uważa się osobę, która dokonuje zakupu towaru na prywatny użytek od sprzedawcy, natomiast przedsiębiorcą jest osoba kupująca towar na potrzeby swojej działalności.
Przedsiębiorca może stać się konsumentem w chwili zakupu towaru na własny użytek, a nie na potrzeby swojej firmy. Konsumentów i przedsiębiorców dotyczą rozbieżne przepisy związane z dokonywaniem reklamacji towaru.
Konsumenci dokonujący zakupu są bardziej chronieni przez prawo niż przedsiębiorcy, gdyż dotyczą ich przepisy ustawy o prawach konsumenta i niektóre przepisy Kodeksu cywilnego, natomiast przedsiębiorcy mogą uciekać się do zapisów umowy/regulaminu (ale również do przepisów Kodeksu cywilnego).
Zasady rozliczania podatku w krajach UE i spoza UE
Zanim przedsiębiorca zacznie współpracować z europejskimi kontrahentami, powinien zarejestrować się, jako podatnik VAT-EU. Takiego zgłoszenia dokonuje się w standardowej deklaracji VAT-R. Po rejestracji podatnik zaczyna posługiwać się numerem identyfikacyjnym NIP-UE.
Jeżeli zakup towarów lub usług jest dokonywany w krajach UE, nazywamy go wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów lub usług. W UE obowiązują standardowe przepisy dotyczące VAT-u. Kiedy kupujemy towary lub usługi w krajach spoza Unii Europejskiej, wówczas mówimy o imporcie towarów lub usług w krajach spoza UE.
VAT nie jest pobierany w przypadku eksportu do krajów spoza UE. W takiej sytuacji
podatek od wartości dodanej jest płacony w kraju przywozu i trzeba przedstawić dowód, że towar został wywieziony do kraju spoza UE.
Rozliczanie VAT od importu towarów
- Podstawową procedurą jest zgłoszenie celne na druku SAD lub poświadczone zgłoszenie celne PZC (przy elektronicznym zgłoszeniu celnym),
- Podatek VAT od importu towarów możesz również rozliczyć w deklaracji VAT-7,
- Podatek VAT możesz również rozliczyć w deklaracji importowej na druku VAT-IM.
Zachęcam również do zapoznania się z innymi artykułami na naszych stronach: